Tháng bảy. Trời mưa bão triền miên. Lại một hôm nữa bà Lan bán ế hàng. Nẫu ruột. Bà bán từ sáng tới tối, cố nán lại tận khuya với ước mong khách đi làm đêm về đói sẽ ghé quán làm tô mì hay điếu thuốc mà tiệt nhiên chẳng có. Đường phố vắng tanh, chỉ có mưa và sấm chớp thi nhau nhiễu nhương không ngừng. Hơn mười giờ tối, mưa chưa tạnh nhưng sấm đã thôi rầm trời, sét chỉ còn là những vệt sáng lóe lên ở cuối trời xa. Bà thu dọn lại quầy hàng, gom mớ tiền lẻ ít ỏi nhét vào cái bọc ni lông cũ, cột chặt rồi nhét sâu vào túi áo trong. Bà đóng cửa quán, mặc chiếc áo mưa cũ rồi leo lên chiếc xe đạp đã xộc xệch, tọc tạch đạp về. Quán không xa nhà nhưng bà cũng phải đạp qua mấy ngõ. Hôm nào con trai bà không đi trực sẽ ra phụ mẹ. Hôm nay anh phải ở lại bệnh viện, không biết mấy giờ mới về. Thi thoảng anh còn ở trực qua đêm. Bà đạp xe từ tốn, đôi mắt lem nhem vì nước mưa lại thêm con đường đất đầy vũng nước ngập không cho phép bà hấp tấp.

Những ánh đèn hiu hắt từ các nhà xung quanh tỏa ra bị những lùm cây trước nhà chắn bớt. Qua một ngõ vắng, xe bà chòng chành. Bánh xe leo lên một hòn đá, bà loạng choạng rồi ngã xuống đất. Chiếc xe đổ kềnh càng. Bà xuýt xoa "Ôi cha!" rồi cặm cụi định dựng chiếc xe lên. Bỗng một bóng đen lù lù nhảy ra chắn trước mặt. Bà ngước mắt lên, chỉ thấy một người mặc áo mưa, bịt kín mặt, tay đang giơ con dao thái loang loáng chĩa về phía bà. Sợ chết khiếp, bà lùi lại mấy bước. Bóng đen tiến lên, một tay huơ huơ con dao, một tay vẫy vẫy tỏ ý đòi tiền. Bà lắc đầu, hai tay chắp lại, miệng lẩm bẩm:

• Chú ơi! Chú tha cho bà già này, tôi làm gì có tiền hả chú?

• Bà đừng có mà điêu. Bà bán quán không có tiền thì ai có. Có bao nhiêu mau đưa hết đây không tôi lại xiên cho một nhát. Vừa mất máu lại vừa mất tiền. - Tên cướp cất giọng khàn khàn hăm dọa, giọng nói chẳng có chút gì là nói cho vui.

• Mày trấn tiền bà già hả? Đồ con chó này! 

Một bóng người từ đâu lao ra, đạp thẳng một phát vào bụng tên cướp. Hắn co quắp người, lùi mấy bước về sau, tay vẫn còn lăm le con dao. Hắn ngẩng mặt về phía người vừa xuất hiện, tay dứ dứ con dao, mồm quát to:

• Mày là thằng chó nào mà xen vào chuyện của tao? Mày muốn chết à?

Nói rồi hắn lao lên, tay chém loạn xạ vào người trước mặt. Người mới xuất hiện cũng không vừa, né trái, tránh phải rồi khom người lao tới. 

Tõm, con dao bị đá văng xuống vũng nước gần đó. Tên cướp giãy giãy cổ tay vừa đá bị cho một cước đau điếng. Hắn nghiến răng, lao đến đánh tay đôi với người kia. Hai gã đàn ông như hai con hổ, hết vờn lại đánh liên tục vào người đối phương. Một lát sau, tên cướp bị người kia kẹp cánh tay vạm vỡ sát cổ. Hắn giãy giụa, cố lấy tay mình kéo ra nhưng người đứng sau càng ghì chặt hơn. Khó thở, hẳn hổn hển:

• Đại ca, đại ca tha cho em! Em trót dại. Em hứa không làm như vậy nữa.

• Giờ mày mới biết sợ hả con chó? 

Người này vừa siết cổ hắn chặt hơn vừa dí một vật gì tròn tròn cứng đanh đằng sau lưng. Tên cướp sững người trong giây lát, miệng càng liên tục xin tha mạng. Thả tay trên cổ hắn, để hắn bỏ chạy rồi người này còn nói với theo, tay nhét vội cái gì vào lưng quần:

• Đừng để tao thấy mày bắt nạt người già, trẻ nhỏ nữa không là mày đi gặp tổ tiên sớm nha mày!

Tên kia gật đầu lia lịa rồi chạy biến vào sau ngõ. Bà Lan còn đang thất thần đứng một góc thì người mới cứu bà đã bỏ đi. Bà chỉ kịp cảm ơn với theo, người kia đã khuất sau ngõ, không ngoảnh đầu lại. Bà vẫn chưa nhìn rõ mặt người ơn.

Bà Lan bước vào nhà, căn nhà không bóng người. Bật nhẹ công tắc, bà lại thắp nén nhang lên bàn thờ, thủ thỉ với người đàn ông chân chất trong bức ảnh trắng đen trước mặt. Cảm ơn ông độ trì cho bà. Rồi bà sang phòng con trai. Tâm, con trai bà, là một bác sĩ giỏi được nhiều người quý mến. Anh là niềm tự hào của bà, cũng là nguồn sống của bà. Từ khi chồng mất, con trai là tất cả lý lẽ để bà còn tồn tại trên đời, còn cố gắng vượt qua dâu bể. 

Bà nhìn giá sách của con. Toàn là sách y khoa. Với tay lấy tấm ảnh trên tủ, bà ngắm nhìn con trai. Đó là bức ảnh chụp anh ngày tốt nghiệp đại học. Khuôn mặt cười rạng rỡ, tay giơ cao tấm bằng. Một chàng trai trẻ đầy hoài bão, luôn sống với lý tưởng cứu người để càng nhiều người không phải chết vì bệnh tật như cha mình càng tốt. Bà chấm chấm khóe mắt, chẳng biết giờ này con ở bệnh viện đã ăn uống gì chưa. Bụng anh mỗi khi đói lại đau, bà vẫn lo lo nhưng lần nào bà nhắc anh cũng bảo mẹ yên tâm, con là bác sĩ mà.

Lúc Tâm về nhà đã hơn hai giờ sáng. Mẹ anh đang ngủ. Lắng nghe tiếng thở đều đều của mẹ, anh thở dài nhè nhẹ. Mẹ anh quay người lại:

• Vào ngủ đi con, mai còn đi làm. Có cần mẹ nấu gì cho ăn không?

• Không mẹ ạ, con ăn ở bệnh viện rồi. Mẹ ngủ tiếp đi, con cũng chuẩn bị ngủ bây giờ.

Bà Lan khẽ gật đầu rồi quay người vào trong, nằm im để con yên tâm đi ngủ. Bà định kể cho anh nghe chuyện hồi tối nhưng thấy không phải lúc nên lại thôi. 

Tâm thay đồ, đợi tới khi mẹ chìm vào giấc ngủ lần nữa. Anh ngồi trên bàn viết cho mẹ một lá thư. Ánh sáng từ chiếc đèn học chiếu lên một bên gương mặt anh lún phún râu và hốc hác đi nhiều vì thức đêm và bệnh tật. Vừa viết Tâm vừa chảy nước mắt. Anh thương mẹ biết bao nhiêu. Kiếp này sợ anh chẳng thể trả hiếu cho mẹ được rồi. Tâm cắn chặt môi, lấy tay vội lau giọt nước mắt vừa chảy xuống. Anh phải mạnh mẽ để mẹ không phiền lòng. Anh cũng phải chiến thắng căn bệnh quái ác từng cướp đi mạng sống của bố.

Cất lá thư vào ngăn tủ, anh bước sang phòng mẹ, lặng im nhìn bóng lưng gầy guộc của bà đang phập phồng theo từng nhịp thở đều đều. Đêm mỗi lúc một thêm tịch mịch. Đã có tiếng gà eo óc ở xa.

Bệnh viện chỗ Tâm làm là bệnh viện đa khoa, hôm nào cũng tấp nập người vào ra. Lúc Tâm đang trò chuyện với bác sĩ trưởng khoa nội thì thấy một cô gái bụng bầu lớn cứ đi qua đi lại trước hành lang. Khuôn mặt cô nhàu nhĩ như bộ quần áo cũ đang mặc trên người. Chỉ có ánh mắt là hiền lành và đáng thương làm Tâm chú ý. Cuộc trò chuyện với bác sĩ khiến Tâm nhanh chóng quên đi cô gái ấy. Bác sĩ trưởng khoa nói:

• Bệnh của cháu đang tiến triển xấu và nhanh nữa. Cháu không dùng thuốc sao? Có làm như chú dặn không?

• Cháu có chứ ạ! Nhưng dạo này đi trực nhiều nên có hôm cháu cũng không ăn đúng bữa hoặc bỏ bữa. Cháu cũng thấy các cơn đau đến nhanh hơn. 

• Chú nghĩ cháu nên làm phẫu thuật bên cạnh dùng thuốc. Không loại trừ khả năng cơ thể cháu kháng thuốc nên hiệu quả điều trị không khả quan như chúng ta mong đợi. Các tế bào ung thư có thể sẽ di căn nếu không được can thiệp kịp thời. Vả lại cháu cũng phải giữ tinh thần lạc quan, sinh hoạt điều độ mới có cơ hội chyển ngược tình thế.

• Vâng! Cháu cảm ơn chú! Cháu sẽ chú ý hơn.

• Là bác sĩ mà thua căn bệnh của mình là không được đâu đấy. Cháu vẫn còn 60% cơ hội để chiến thắng. 

• Vâng!

Trước khi bước ra ngoài, bác sĩ trưởng khoa còn vỗ vai Tâm:

• Đừng để mẹ cháu ở lại một mình.

Căn bệnh ung thư dạ dày của Tâm đã chuyển sang giai đoạn hai. Anh vẫn đang cố gắng điều trị từng ngày nhưng phản ứng của cơ thể với thuốc không tốt như mong đợi. Một phần cũng do tính chất công việc bận rộn khiến Tâm không sinh hoạt điều độ. Cứ nghĩ tới bệnh tình của mình là anh lại nghĩ đến dáng mẹ lủi thủi hôm sớm. Anh không đành lòng.

Chiều hôm đó trời mưa tầm tã. Dòng người trên phố hối hả giờ tan tầm, mưa làm cho đoàn người kẹt lại. Tâm đi làm bằng xe đạp nên có thể lách qua những chỗ đông người. Hôm đó là giỗ bố. Anh xin phép về sớm hơn mọi ngày. Tới gần bùng binh, anh bắt gặp ánh mắt và dáng người quen thuộc đang đi vô hồn giữa hàng hàng xe lớn xe nhỏ. Nước mưa làm đầu tóc người đó ướt nhẹp, tóc bết vào mặt, ôm lấy hai bên má, lộ ra làn da nhợt nhạt không còn sinh khí. Bộ đồ nhàu nhĩ ướt dính lộ rõ chiếc bụng to lùm lùm. Tâm dựng xe lên vỉa hè, vội vàng lao ra đường. Vừa đi vội anh vừa giơ một tay lên cao xin đường. Chẳng mấy chốc Tâm đã đến được chỗ thai phụ hồi sáng. Anh hỏi cô mấy câu nhưng chỉ có ánh mắt cô đờ đẫn hồi đáp anh. Vô vọng, anh kéo cô vào phía vỉa hè cùng mình. Người đi đường nhìn cảnh hai người chỉ lắc đầu ngao ngán. 

Đưa cô vào dưới mái hiên của một căn nhà gần đó, Tâm chạy ra dắt xe vào. Quần áo anh cũng ướt, không có gì để che cho cô. Mua tạm cái áo mưa của người bán hàng gần đó, anh trùm lên đầu cô rồi bảo cô tự mặc vào. Thai phụ chỉ lẳng lặng làm theo anh. Đợi mưa ngớt, thai phụ cũng bình tĩnh hơn. Tâm hỏi:

• Nhà chị ở đâu? Tôi bắt xe cho chị về nhé?

• Hay là chị cho tôi số điện thoại người nhà, tôi gọi họ tới đón.

Thấy thai phụ không nói gì, anh bất lực:

• Vậy tôi đưa chị về nhà tôi tạm nhé? Ở nhà có mẹ tôi, bà có thể chăm sóc cho chị tạm thời. Rồi chúng ta chờ người nhà chị tới đón, được không?

Thai phụ khẽ gật đầu, nước mắt vẫn còn đọng lại trên khóe mắt. Anh dắt xe lại trước mặt, chờ cô ngồi lên an toàn rồi mới đạp về. Tâm suy nghĩ mông lung, không biết người ngồi sau có hoàn cảnh thế nào. Chắc không phải là một câu chuyện vui. Thai phụ cũng trầm ngâm, cuộc đời cô mờ mịt như màn mưa trước mặt.

• Mẹ ơi!

Thấy con trai về, bà Lan vội vàng ra đón. Nhìn thấy người con gái ngồi sau bụng lớn lùm lùm, bà hốt hoảng:

• Vào nhà, vào nhà lẹ đi cháu, mưa thế này khéo lại ốm cả mẹ cả con.

Bà nhìn qua Tâm, hai mẹ con nhìn nhau, im lặng. Bà dìu người con gái xa lạ vào nhà, lấy cho cô cái khăn mới để lau khô đầu tóc. Tâm bảo mẹ chăm sóc cô gái giùm mình. 

• Chị cần gì thì cứ nói với mẹ tôi, chắc chị sẽ đỡ ngại với bà hơn là tôi.

Thai phụ gật gật đầu. Tâm đi xuống nhà dưới để hai người phụ nữ lại với nhau.

Bà Lan lấy cho cô một ly nước ấm, đợi cô lau khô bớt nước trên người rồi ôn tồn hỏi chuyện. Hóa ra cô ấy có thai nhưng cha đứa trẻ không chịu trách nhiệm. Anh ta còn nói dối là độc thân. Vậy mà trưa nay vợ anh ta kéo theo mấy chị em tìm cô đòi xử tội vì dám cướp chồng người khác. Cô sốc, cô đau. Cô gọi cho anh ta hòng mong một lời giải thích, một sự minh bạch nhưng anh ta đã khóa máy từ bao giờ. Bất lực, cô đi lang thang vô định cho tới khi Tâm nhìn thấy cô giữa đường. 

Thương cảm, bà Lan nói cô cứ yên tâm ở đây. Bà lấy cho cô bộ quần áo rồi nói cô tắm sơ kẻo ốm. Hôm nay nhà có giỗ, bà mời cô gái ở lại ăn cùng mẹ con bà.

• Cháu tên gì? Nhà cháu ở đâu? - Bà ái ngại hỏi.

• Cháu tên Nụ. Nhà cháu ở mãi trên Cao Bằng, cháu không có tiền về mà cũng không dám về với cái bụng này bác ạ. Anh ta nói sẽ đưa cháu về quê xin làm đám cưới. Thế mà... thế mà... 

Nói rồi cô khóc sụt sùi. Bà Lan vỗ vỗ vai cô an ủi. Đầu cô tựa vào vai bà, dựa dẫm trong lúc sa cơ.

• Vậy cháu cứ ở tạm đây với bác tới khi nào sinh con, em bé cứng cáp rồi cháu muốn đi cũng được. Cháu cứ nghĩ thêm nhé. Bây giờ cháu đi tắm xong vào ăn cơm cái đã. Trời xanh còn có mắt, chỉ cần mình sống tốt thì không sợ gì cả.

• Cháu cảm ơn bác và anh! Ơn này cháu nhất định không quên.

Nụ lí nhí. Cô định từ chối đề nghị của bà Lan nhưng nghĩ lại mình đang lúc không nơi nương tựa gặp được quý nhân cũng xem như được trời thương. Cô sẽ ở lại với bà, phụ bà việc nhà. Đợi đến khi con cô cứng cáp, cô sẽ rời đi và kiếm tiền báo đáp lại mẹ con bà sau. Nghĩ rồi Nụ yên tâm hơn. Cô làm theo sự sắp xếp của bà Lan. 

Từ đó, nhà bà có thêm người. Nụ cũng là cô gái tháo vát. Mỗi ngày cô giúp bà làm việc nhà, chuẩn bị hàng hóa cho bà mang đi bán. Vì cô bụng mang dạ chửa lại từ nơi khác tới, sợ người ta đàm tiếu không hay nên bà bảo cô cứ ở nhà. Mọi chuyện bà sẽ lo liệu để cô có thể mẹ tròn con vuông.

Mới đó mà Nụ sắp tới ngày sinh. Bệnh tình của Tâm chuyển biến xấu đi, những cơn đau xuất hiện ngày càng nhiều. Một hôm trong mâm cơm, Tâm đau quá ôm bụng quằn quại. Bà Lan và Nụ cuống cuồng. Hai người phụ nữ lóng ngóng. Bà Lan sốt ruột:

• Con ơi, con có sao không?

Nụ bấm điện thoại gọi tới bệnh viện. Khuôn mặt Tâm trắng bệch, mồ hôi rịn đầy trán, bết vào tóc. Môi anh nhợt nhạt, tay ôm bụng không rời. Lát sau xe cấp cứu tới. Bụng Nụ lớn nên bà Lan dặn cô ở nhà, bà theo con đến viện. Tâm thiếp đi trên xe sau một hồi vật vã vì cơn đau hành hạ. Bà Lan nắm chặt bàn tay con, nước mắt chảy không ngừng. Bà cứ lầm bầm khẩn cầu cho con được tai qua nạn khỏi.

Bác sĩ chỉ định phẫu thuật cho Tâm nhưng muốn vậy anh cần phải có sức khoẻ sẵn sàng. Bác sĩ trưởng khoa không nói rõ bệnh tình của Tâm với bà Lan, chỉ động viên bà tin tưởng vào bác sĩ và con trai. Còn lại mọi chuyện các bác sĩ và bệnh viện sẽ lo liệu. 

• Chị đừng lo quá! Chúng tôi sẽ cần theo dõi thêm tình hình để xem thời gian nào làm phẫu thuật là thích hợp. - Bác sĩ nói với bà Lan.

• Vậy là con tôi bị gì bác sĩ? - Bà Lan nóng lòng hỏi lại.

• Cháu chỉ bị đau dạ dày, chị đừng quá lo lắng. Bây giờ chị cứ ra làm thủ tục. Chỗ cháu đã có chúng tôi lo. Chị phải lạc quan thì mọi chuyện mới tốt được.

Nói rồi bác sĩ nháy mắt cho một y tá đưa bà Lan ra ngoài làm thủ tục. Các y tá khác nhanh chóng đẩy Tâm vào phòng cấp cứu. 

Mùi thuốc kháng sinh và hóa chất tẩy trùng của bệnh viện làm bà Lan càng thêm rối bời. Bà đứng lên ngồi xuống không yên. Đêm đó bà thức luôn tới sáng. Mái tóc bạc thêm mấy phần.

Sáng hôm sau bà vào thăm Tâm. Anh vẫn đang chìm trong giấc ngủ sau khi được vào thuốc. Các y tá nói bà cứ về nhà nghỉ ngơi, vì Tâm là người của bệnh viện nên bệnh viện sẽ chăm sóc anh đặc biệt. Nhưng bà có lòng nào mà nghỉ ngơi. Đang lúc bà lo lắng thì điện thoại trong túi reo không ngừng:

• Bác ơi, bác ơi, con vỡ ối rồi... 

Giọng nói gấp gáp của Nụ làm bà càng thêm rối. Bà vội vàng nhờ các y tá chăm sóc con trai rồi bắt xe về nhà.

Sáng hôm ấy Nụ sinh. Đứa trẻ kháu khỉnh và đáng yêu. Hai mắt nó chẳng hiểu sao lại giống hệt Tâm hồi nhỏ. Bà Lan chạy lăng xăng giữa một bên là phòng điều trị của con trai, một bên là mẹ con Nụ. Nỗi lo lắng xen lẫn cả niềm hạnh phúc chào đón một sinh linh mới đến với cuộc đời.