"Cậu còn thức không cậu Hùng?"

Đại Hùng quay lại, bà Sáu đang lần mò trong bóng tối bước về phía anh. Thấy thế, anh nhỏm dậy đỡ lấy người đàn bà già cỗi và theo chỉ dẫn của bà bước ra phía ngoài căn nhà. Chạm vào cánh tay gầy guộc đó, anh bỗng chốc thấy chạnh lòng. Bàn tay nhăn nheo gần như chỉ còn da bọc xương run rẩy trong tay anh, những đường gân xanh xao nổi lên dưới lớp da mỏng, khi Đại Hùng nhìn bà Sáu lần đầu tiên, anh đã hiểu ý định của bà khi tìm anh trong lúc bé Thảo đang say ngủ là gì. Đỡ bà Sáu ngồi xuống tảng đá phẳng trước nhà, anh cởi áo khoác đưa cho bà tránh gió và sương đêm, người bà ngước lên nhìn bầu trời đầy sao, trong đôi mắt ương ướt. Bật chợt, bà quỳ xuống níu lấy anh nài nỉ.

"Tui biết làm vầy cậu khó xử lắm, nhưng cậu làm phước chấp nhận mong muốn ích kỷ này của tui. Cậu chỉ là một người qua đường tốt bụng, nhờ vả cậu chuyện này là quá bất công với cậu, nhưng cầu xin cậu cho cái Thảo đi theo cậu với! Nó chỉ mới mười ba tuổi, nhưng cái gì tui cũng đã dạy cho nó làm, cậu muốn nó làm trâu ngựa cũng được, tui chỉ xin cậu cho nó một bữa ăn no là được rồi."

"Bà ngồi dậy đi..."

"Tui cầu xin cậu, cậu không nhận lời tui quỳ miết ở đây thôi cậu Hùng..."  Bà Sáu nước mắt lưng tròng, dập đầu xuống đất trước mắt anh, đôi vai ốm yếu của bà run lên vì lạnh. "... Con Thảo... ba má nó mất hồi nó nhỏ xíu, tui nuôi nó tới giờ cũng biết là không cầm cự nổi thêm bao lâu nữa. Nó mới có mười ba tuổi mà nếu tui chết đi rồi nó biết sống sao... Là tui không chăm lo cho nó được tốt nhưng tui dạy dỗ nó cẩn thận lắm cậu à, nó sẽ không gây rối gì cho cậu đâu tui thề, tui thề nó không gây rối cho cậu đâu... xin cậu cho nó theo cậu với..."

Đại Hùng cúi xuống đỡ lấy bà Sáu, anh biết rõ tình cảnh của hai bà cháu vô cùng éo le, bệnh trạng suy nhược của bà cũng đã tới hồi không thể chống đỡ nổi. Từ làn da tới mái tóc, đôi mắt đục và cách bà ăn từng muỗng cháo đã nói lên tất cả. Nhưng cuộc du hành của anh không phải chỉ để cho vui, nếu bây giờ lại dắt theo một đứa trẻ, chẳng khác nào tự mua dây buộc mình. Hơn nữa, vốn dĩ như bà Sáu đã thừa nhận, anh chỉ là một kẻ qua đường, rồi dễ gì bé Thảo chấp nhận theo một người đàn ông xa lạ? Bà Sáu đã đặt cược vào anh khi quan sát thái độ của Đại Hùng từ khi anh vừa bước vào căn nhà, chính anh cũng biết thế, nhưng việc nhờ vả này khó lòng có thể đáp ứng được. Anh lấy sức trẻ của mình đỡ bà Sáu ngồi lại trên tảng đá, người đàn bà già nua ôm mặt khóc nức nở. Bà cũng hiểu rõ rằng sẽ chẳng ai chấp nhận lời cầu xin này nhưng có lẽ bà vẫn muốn thử một lần, khi nhìn thấy biểu cảm của Đại Hùng, bà chỉ biết khóc. Cơ thể rệu rã này của bà như ngọn nến sắp tắt lửa, sống hôm nay chưa biết tới ngày mai, người thân cũng đều lạc tan tứ xứ, chỉ còn lại Dạ Thảo với bà nương nhau mà sống. Giờ đây nếu nhỡ có sự vụ gì, để một đứa bé mười ba tuổi bơ vơ giữa đời thật quá sức khó khăn.

"Những chuyện này... con không chắc được..."

Đại Hùng ngần ngừ nói, anh chẳng thể từ chối thẳng thừng mà cũng không cách nào đồng ý. Bà Sáu ngước lên nhìn anh với đôi mắt đẫm lệ, tròng mắt đã đục đi mấy phần. Bàn tay như cây đã khô héo vịn vào anh mất đi sức lực. Bà chùi nước mắt, những giọt lệ thấm sâu xuống những nếp nhăn trên gương mặt.

"Không... đáng lẽ tui không nên làm vậy với cậu... chỉ là..."

Bà Sáu thở dài, trăng trên đầu vừa bị mây che khuất lấp. Tiếng thở dài của bà cứ ám ảnh anh suốt đêm, ngay cả trong giấc mơ chập chờn ẩn hiện.

Đại Hùng giật mình tỉnh dậy khi nghe tiếng khóc nức nở của Dạ Thảo. Vừa mở mắt, anh đã nhìn thấy con bé ngồi bên cạnh bà Sáu, dùng hết sức bóp chân tay cho bà của mình. Đại Hùng nhanh chóng đến xem xét tình hình thì thấy cơ thể bà Sáu lên cơn sốt cao, mồ hôi rịn ra như tắm. Gương mặt của bà nhăn nhó lại ra chiều đau đớn lắm, các đầu ngón tay đã thâm tím lại, run lẩy bẩy. Anh kiểm tra đồng tử thì thấy đôi mắt đã đục hẳn hơn so với hôm qua, tròng trắng chuyển sang màu xám nhạt. Căn bệnh suy nhược ngày càng nặng hơn, có lẽ chuyện tối qua đã khiến tinh thần của bà Sáu giảm sút dẫn đến bệnh tình chuyển biến xấu đi.

"Kiểu này, là suy nhược Zenzaber kéo dài nên đã tới mức phát tán bệnh rồi."

Đại Hùng lẩm bẩm. Suy nhược Zenzaber là căn bệnh xuất hiện từ khoảng ba năm trước, giết chết bệnh nhân một cách dần mòn trong thời gian dài mà việc chữa trị tiêu tốn rất nhiều thời gian và tiền bạc. Ban đầu người bệnh chỉ xuất hiện những triệu chứng của suy dinh dưỡng bình thường, nhưng càng chữa theo bệnh suy nhược thường lại càng khiến bệnh tình nặng hơn. Đôi mắt sẽ đục dần và chuyển sang màu xám, nội tạng bên trong cơ thể cũng sẽ bị tổn thương và suy kiệt, không thể hấp thụ dinh dưỡng được nữa. Cuối cùng, người bệnh sẽ lên cơn sốt cao, co giật, các cơ quan trọng yếu sẽ ngừng hoạt động dần dẫn đến cái chết đau đớn. Cứ như thế này thì chỉ chừng nửa tiếng nữa, bà Sáu sẽ ra đi vĩnh viễn.

Con Thảo gào khóc gọi tên bà của mình, nhưng đôi mắt đục của bà Sáu chẳng hề phản ứng. Nó siết chặt lấy những ngón tay run rẩy đó, rồi bật dậy bỏ chạy khỏi căn nhà.

"Em đi đâu...?"

Đại Hùng bất ngờ trước hành động của Thảo, nhưng anh không thể bỏ mặc bà Sáu đang hấp hối tại đây được. Điều duy nhất anh có thể làm bây giờ là giúp bà Sáu giảm thiểu cơn đau hết mức có thể. Đại Hùng mở ba lô của mình, lôi ra một chai thủy tinh chứa chất lỏng màu tím sậm. Chai rượu Tử Nho là thứ mà anh dự tính sẽ dùng để trao đổi ở nơi kế tiếp du hành, nhưng trong tình hình này thì không thể có cách nào khác được. Anh đổ rượu ra ca sắt, nâng người bà Sáu dậy rồi ép bà uống từng ngụm một. Trong nho đã có sẵn một hàm lượng cao resveratrol giúp giảm đau nhanh chóng mà không ảnh hưởng tới COX-1 - một loại enzym hỗ trợ làm lành vết thương có trong cơ thể, ngoài ra, rượu còn có thể làm giảm cơn đau dạ dày tốt hơn cả thuốc, mà với bệnh suy nhược Zenzaber, dạ dày và ruột non là hai nơi dễ tổn thương nhất. Bà Sáu nuốt từng ngụm rượu một cách khó nhọc, đôi mắt đục gần như đã mù nhìn trân trối lên trần mái. Bà huơ tay về phía trước, siết chặt lấy bàn tay của anh với vẻ mặt cầu khẩn.

"Con...con sẽ làm vậy."  Đại Hùng nghiến răng, nắm lấy những ngón tay của người bà sắp từ bỏ cõi đời, hứa hẹn. "Con sẽ dẫn theo bé Thảo."

"Vùng số 31, làm ơn..."

Bà Sáu nói khó nhọc trong lúc được anh bế lên, Đại Hùng nhanh chóng đưa bà ra phía ngoài. Bầu trời vẫn còn chưa sáng hẳn. Vùng số 31 được đánh dấu trên bản đồ Sài Gòn thuộc quận Phú Nhuận, là nơi đắt đỏ nhất thành phố này. Bởi lẽ nó là nơi duy nhất cung cấp dịch vụ Y tế và dược liệu. Vùng số 31 được điều hành bởi chủ tịch thành phố và chỉ có duy nhất một bệnh viện cung cấp các dịch vụ chữa trị. Bà Sáu hiểu rất rõ Dạ Thảo đã đi đến đâu, và con bé sẽ gây ra chuyện gì. Ngay khi vừa đến được vùng số 31, cả hai đã nghe thấy tiếng náo động.

Dạ Thảo co mình dưới đất, chịu những cú đá liên tiếp vào bụng và mặt. Trong tay con bé là lọ thuốc không rõ nhãn đã vỡ đôi, mảnh thủy tinh sắc cứa vào da chảy máu ròng ròng. Đại Hùng mau chóng đặt bà Sáu xuống rồi chạy lại ngăn cản ba tên bảo vệ lẫn y sĩ đang đánh đập con bé. Chúng đẩy anh ra rồi hét lớn, phun ra những từ đe dọa tục tĩu.

"Làm ơn... ngừng lại! Thảo ơi, con ơi..."

Dạ Thảo nghe tiếng bà của mình liền vùng dậy, con bé húc ngã một gã mặc áo blouse trắng với sức lực mạnh mẽ bất ngờ rồi vừa gào khóc vừa chạy đến bên bà mình. Lọ thuốc vỡ nát, mùi thuốc hòa cùng với máu loang loáng trong lòng bàn tay con bé.

"Đủ rồi! Tôi sẽ trả tiền, tôi trả tiền cho các anh."

Đại Hùng lên tiếng, chặn lại động thái của những kẻ bạo lực. Một lọ thuốc giảm đau có giá 7 đồng, một số tiền đủ để cho một nhà ba người ăn cả tuần lễ. Những đồng vàng rơi xuống tay bọn y sĩ, chúng phun nước bọt vào áo khoác của anh, lầm bầm chửi rủa.

Khi Đại Hùng giải quyết xong với bọn y sĩ và quay trở lại, thì anh cũng nhận ra thời gian của bà Sáu chỉ còn có thể đếm từng giây. Đôi mắt của bà Sáu đã mù hẳn nên chỉ có thể dùng tay của mình chạm lấy đứa cháu duy nhất, hai bà cháu cùng ôm nhau ngồi khóc.

"Thảo...Thảo à."  Bà Sáu chạm vào gương mặt hốc hác của con bé, dòng lệ chảy dài trên má bà. Một cách khó nhọc, bà thều thào dặn dò Dạ Thảo những điều sau cuối. "Con đi theo cậu Hùng, nhớ ngoan nghe hông."

"Bà ơi con không đi đâu, con ở đây với bà mà. Sao bà lại đuổi con?"

"Không được ăn cắp nữa..."

"Bà đừng nói nữa, con nhờ anh Hùng đưa bà về nghỉ ngơi. Bà ngủ một giấc là sẽ khỏe lại thôi mà bà!"

"Không được gây phiền phức... cho cậu Hùng..."

"Bà ơi... !!" Con Thảo gào lớn, nó cảm nhận được cái lạnh lan dần khắp cơ thể bà mình.

"Bà thương con... thương con nhiều... Thảo à..."

"Bà ơi bà đừng bỏ con... Bà ơi... Bà ơi? Bà!!"

Con Thảo khóc lớn, nó cố sức lay người bà Sáu thật mạnh, nhưng cơ thể bà đã nhũn ra chẳng còn sức sống. Cái lạnh từ làn da người chết thấm sâu vào tim của con bé, khiến cả người nó bủn rủn và lệ thì tuôn trào không dừng được. Trời gầm lớn một tiếng, những giọt mưa thi nhau rơi xuống mặt đất như thể khóc thương cho một đứa trẻ vừa mất đi người thân duy nhất. Đại Hùng tiến tới khó nhọc kéo con bé rời khỏi xác người bà, rồi bế cơ thể đã mất nguồn sống của bà Sáu trở lại căn nhà ọp ẹp. Dạ Thảo nước mắt giàn giụa, chạy theo dùng đôi tay bé xíu bấu lấy áo khoác của anh, vừa đi vừa ngửa mặt lên trời khóc thê lương.

Đại Hùng quyết định hỏa táng bà Sáu, như vậy sẽ giúp bé Thảo mang theo tro cốt của bà dễ hơn. Phần lớn tro cốt anh sẽ đem rải xuống ven sông, để bà có thể ở cạnh căn nhà tranh cũ kĩ này chờ đợi Dạ Thảo khôn lớn trở về. Việc hỏa táng cũng mất kha khá thời gian, khi nhìn lại thì trời đã sẩm tối. Chẳng có ai đến dự lễ tang, thời buổi này kiếm đủ ăn để sống cho riêng mình còn khó chứ đừng nói đến việc chia buồn với ai. Phần tro còn lại của bà Sáu được Đại Hùng bỏ vào trong một viên thủy tinh tròn rỗng ruột, nối lại làm thành một sợi dây chuyền cho con bé. Anh đổ resin trong vào đó để làm nó đặc lại, như thế này thì không sợ mất, cũng không lo bị vỡ. Dạ Thảo nắm lấy sợi dây chuyền, cứ ngồi thu lu ở góc nhà sau khi hỏa táng xong. Đại Hùng cũng chẳng thể nói gì để an ủi cho con bé, anh đành làm theo cách riêng của mình.

Xem xét lại trong ba lô, vẫn còn một ít gạo, trứng gà và khoai. Đại Hùng luộc khoai chín kĩ, bóc vỏ rồi dầm mịn. Trứng gà đem luộc lòng đào, khéo léo gỡ vỏ cho không bị vỡ lòng trắng rồi để riêng vào một tô đựng. Ngoài ven sông có khá nhiều nấm mọc trên những khúc cây gỗ, anh lựa lấy những loại nấm có thể ăn được, cắt bỏ phần gốc gây độc, chẻ làm đôi. Gạo vo sạch, nấu thành cơm, trước khi đậy nắp bỏ vào một chút gừng và nấm. Phần nấm còn lại đem băm nhuyễn, trộn chung với khoai lang. Đại Hùng bắc chảo, dùng nhựa cây rau muống làm dầu, chẳng mấy chốc mùi thơm đã lang thỏa khắp căn nhà. Thức ăn được dọn ra, nhưng Dạ Thảo vẫn còn thất thần ôm lấy phần tro cốt còn lại của bà mình. Anh lay cô bé dậy, dùng vẻ mặt cương quyết dạy dỗ con bé.

"Mau ăn đi. Bà em đã dặn em phải nghe lời anh, còn muốn ngồi đó đến bao giờ?"

Bé Thảo ứa nước mắt, nó co gối lại, nhưng rồi lại nhớ đến lời bà dặn, bèn nhích lại mâm cơm nhận lấy chén của mình và ăn trong nước mắt. Con bé nhìn vào chén, những hạt cơm tơi xốp trắng tinh tỏa khói nóng hổi, mùi gừng nhè nhẹ lan ra trong không gian, phần nấm có màu nâu nhạt xen lẫn vào cơm nhìn rất bắt mắt. Lùa một đũa cơm vào miệng, phần nước nấm chảy ra khiến nó cảm nhận được giữa vị nóng và ngọt của cơm còn có cả vị thanh đạm dễ ăn. Món cơm ngon đến vậy, ấm áp đến vậy mà nó không thể chia sẻ với bà nó được nữa. Nghĩ đoạn, nước mắt lại lăn dài trên đôi má hốc hác của con bé.

Đại Hùng đặt vào chén của con bé một phần đồ ăn, Dạ Thảo nói cám ơn trong nước mắt, giọng con bé nghẹn lại rồi nó khịt mũi một tiếng lớn nhằm cố gắng át đi nỗi buồn của mình. Vừa cắn một miếng thức ăn, Dạ Thảo mở tròn mắt ngạc nhiên. Viên thực phẩm to bằng bốn ngón tay người lớn, được chiên giòn vàng rụm, khi cắn vào có vị ngọt rất thanh, lại không quá ngấy nhờ có nấm băm nhỏ. Điều bất ngờ bên trong là trứng gà non được luộc vừa chín tới, tròng trắng đã cứng nhưng lòng đỏ vẫn còn hơi sền sệt. Lòng đỏ trứng béo ngậy hòa cùng với cái ngọt ở lớp bao bên ngoài tạo thành một hương vị khó quên, phần bọc quanh hơi ngọt nhưng lại xôm xốp, ăn vào vừa như thịt, lại vừa có vị như củ chứa tinh bột.

"Đây là... khoai lang với nấm? Còn có cả hoa Muối và bột mì, có cả tiêu nữa..."

"Đúng là khoai lang với nấm, vị giác của em tốt lắm."  Đại Hùng khen ngợi. "Vì không có thịt nên anh dùng khoai lang để thay thế, băm nhỏ nấm cho vào sẽ có được kết cấu hơi dai của thịt. Khoai lang có thể giảm căng thẳng, nấm cũng giúp em dễ ăn hơn sau khi khóc quá nhiều. Phần chất khoáng có trong nấm còn giúp tăng cường hệ miễn dịch, tốt nhất cho độ tuổi của em bây giờ. Trứng gà còn có cả cancine giúp em phát triển tốt hơn."

Nói đoạn, Đại Hùng đưa tay nhấc lấy chiếc bình thủy vẫn để ngay bên cạnh, rót vào trong chén của con bé một phần nước trà vừa ngập phần cơm trắng.

"Trà cũng có thể giảm mệt mỏi và đau nhức, ở thế kỷ trước tại Nhật Bản người ta cũng thường hay ăn như thế này: chỉ để một vài món tươi hoặc khô có vị mặn lên lớp trên của cơm, sau đó pha một phần trà nóng rồi đổ vào bên trong cho xâm xấp nước rồi ăn. Em thử xem."

Dạ Thảo dùng đũa lua vội một phần cơm, lại cắn thêm một miếng khoai bọc trứng chiên giòn. Vị mặn của thức ăn hòa cùng với cơm và nước trà nóng khiến cơ thể con bé ấm lại. Cái bụng bị bỏ lơ cả ngày vì đau buồn cuối cùng cũng có cảm giác, Dạ Thảo có thể cảm thấy bụng mình sôi lên, gào réo thêm nữa vị ngon từ bữa cơm mình đang có được. Cái béo ngậy của lòng đỏ trứng kẹt lại ở kẽ răng, con bé hớp một ngụm lớn trà và cơm nấm, để cho cái lưỡi của mình được thỏa mãn bởi cái ngọt của nấm và mùi thơm thoang thoảng hương trà.

"Lòng trứng rất dễ vỡ." Đại Hùng lên tiếng, anh tự chan vào chén của mình một chút trà rồi nhâm nhi lấy phần cơm nấm. "Nên để làm được món này cần phải luộc trứng cho lòng trắng đặc lại, đủ để có thể gỡ phần vỏ bao bên ngoài rồi bọc bằng khoai lang. Cũng giống như người ta phải trải qua đau đớn trong nồi nước sôi rồi mới có thể trưởng thành như trứng cứng lại trước sức nóng đó, bà của em chắc hẳn cũng sẽ hy vọng em từ một quả trứng mong manh có thể trở nên đủ lông đủ cánh."

Dạ Thảo không đáp lại. Con bé nhìn chăm chăm vào bát cơm của mình rồi khóc.

"Sao chỉ có em..." nó nức nở. "Sao chỉ có em là được ăn món ngon như vầy..."

"Ngày mai anh cần phải lên đường sớm nếu muốn đến đúng ngày hẹn với đối tác, nên ăn xong rồi em nên đi ngủ đi."

Đại Hùng húp phần còn lại của nước trà, cái sự ấm áp tràn vào cơ thể này khiến anh cảm thấy khó chịu. Dạ Thảo lùa từng đũa cơm, nước mắt giàn giụa. Nó đưa tay lên chùi rồi "dạ!" một tiếng thật lớn, tự mình bới lấy thêm một chén cơm đầy, hý hoáy ăn trong lúc vẫn khóc nức nở.

Tiếng ếch và dế kêu râm ran phía ven sông, một con ngài lớn lọt vào trong nhà, nó bám lấy phần trần ngay bên trên bếp lửa, rồi cứ thế đều đặn vẩy đôi cánh của mình mà mãi chẳng bay đi. Anh ngắm con ngài hồi lâu rồi ngồi dựa vào tường nhắm mắt chờ giấc ngủ kéo đến. Có lẽ bà Sáu muốn nhìn đứa cháu của mình lần cuối, dưới hình dáng của một con ngài*.

• Hình dáng của một con ngài: Con ngài hay còn gọi là bướm đêm, thường xuất hiện khi trời nhập nhoạng tối. Theo tương truyền con ngài là hiện thân của linh hồn người đã khuất, thường trở về nhà trong 49 ngày đầu sau khi mất và mỗi dịp lễ giỗ.